Bergdierenrots en Toko Tjitjak Diergaarde Blijdorp

De werkzaamheden rondom de restauratie en herbestemming van de Bergdierenrots en Toko Tjitjak zijn nagenoeg afgerond. Dit deel van de dierentuin, aan het einde van de noordoostelijke as van de monumentale tuinaanleg, is getransformeerd tot Himalayagebied en afgelopen zomer feestelijk geopend voor publiek als aftrap van het 165-jarig jubileum van de Koninklijke Rotterdamse Diergaarde.

Het oorspronkelijke ontwerp van de rots bestaat uit een aantal hoofdelementen: de dierenverblijven die zich in de rots zelf bevinden, aan de voorzijde van de rots een verdiept buitenterras met golvende betonnen keerwand en aan de achterzijde een golvende stenen achterwand. Dit sluit volledig aan bij de vormentaal toegepast in de rest van de Diergaarde, naar ontwerp van Sybold van Ravesteyn.

Na een lange periode waarin de Bergdierenrots in onbruik was geraakt en onderhoud achterwege bleef, is de rots weer nieuw leven ingeblazen. Het nieuwe plan omvat de restauratie van het verblijf voor de rode panda’s en de kuifherten. Een belangrijk onderdeel van deze restauratie was het herstellen van het oorspronkelijke architectonische beeld van Van Ravesteyn in combinatie met het bouwen van een nieuwe rots – in de jaren ‘60 was deze al eens vernieuwd – die voldoet aan de hedendaagse eisen vanuit dierenwelzijn, veiligheid, onderhoud en installaties. Het terugbrengen van de gele, keramische tegels waarmee de aan de voorzijde gelegen keermuur aan de bovenzijde was afgedekt, is daarbij een belangrijk beeldbepalend element.

Ook de Toko Tjitjak is gelegen in het noordoosten van de Diergaarde en is in de beginjaren van de Diergaarde gebouwd. Wel is dit gebouw in de tussentijd tweemaal verplaatst. Hierbij is een deel van het oorspronkelijk ontwerp, zowel exterieur als interieur, verloren gegaan. Kenmerkend aan het oorspronkelijk ontwerp van het verblijf is de gebogen plattegrond, afgewerkt aan de buitenzijde met donkere rabatdelen op de gevels en rode leipannen op het dak. De restauratie van de Toko hangt sterk samen met de restauratie en de uiteindelijke functie van de Bergdierenrots. Het gebouw is gerestaureerd, deels gereconstrueerd en eveneens herbestemd tot educatieve ruimte in het middendeel, met toiletgroepen aan de kopse kanten. Het gebouw fungeert hierdoor niet meer als verblijfsruimte maar als een doorloopruimte. Verdwenen onderdelen zijn gereconstrueerd en aangebrachte wijzigingen uit latere fases zijn verwijderd. Oorspronkelijk materiaal is alleen vernieuwd wanneer de staat van het materiaal daarom vroeg en herstel niet meer mogelijk was. Beeldbepalend zijn de keuzes om de rode leipannen en de blank gelakte deuren terug te brengen, conform oorspronkelijk ontwerp, maar aangepast naar nieuw gebruik.

 

Het ontwerp van de nieuwe rots en Toko Tjitjak is gemaakt in samenwerking met architectenbureaus Broekbakema, Siebold Nijenhuis, Kees Rouw en Walraad architecten.

Het project is mede gerealiseerd door subsidie van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de Provincie Zuid-Holland.